Çalışma yaşamına geç başlayanlar ya da düzenli olarak bir işte çalışmayanlar için emeklilik yaşı dolmuş olmasına rağmen emeklilik hakkından yararlanamıyorlar. Böylesi durumlarda ilgili mevzuat kapsamında bazı şartları taşıyanlar emeklilik borçlanması ile prim eksiklerini tamamlayabiliyorlar.
Prim Eksiğini Tamamlama Yöntemleri
Çalışma yaşamına geç başlayan ya da düzenli bir işte çalışmayanlar için emeklilik yaşı dolmasına rağmen prim eksiği olduğu için emekli olma hakkı elde edememektedirler. Bu durumda mevzuata göre bazı hallerde prim borçlanması hakkı tanınmaktadır ancak borçlanmanın yanlış yapılması halinde ise pek çok zararı olabiliyor. Bu yüzden borçlanmanın hangi dönem ya da hangi zaman için yapılacağı büyük bir önem taşıyor.
Sosyal güvenlik ile ilgili olan mevzuat prim eksiği olanlara bazı durumlarda emeklilik hakkı elde etmek için borçlanma hakkı veriyor. En yaygın borçlanma ise askerlik için yapılıyor. Aynı zamanda 2008 yılından günümüze kadınlar için doğum borçlanması da kabul ediliyor. Yurtdışı borçlanması da son zamanlarda yapılan düzenlemeler ile mümkün hale getirildi. Birden fazla statü kapsamında çalışanlar için prim borçlanmasında en çok dikkat edilmesi gereken konu, borçlanmanın ne zaman yapılacağı oluyor. İlgili yasa kapsamında borçlanma hangi statüde çalışırken yapılmışsa, ödenen prim günleri de o statüye bağlı olarak eklenmektedir. Örnek olarak 1995 – 2000 arasında SSK’lı, 2005 – 2017 tarihleri arasında Bağkur’lu, 2017’den sonra ise tekrar SSK’lı çalışmaya başlamış olan bir kadın sigortalı için doğum borçlanması şayet 2017 yılında yapılsa, borçlandığı günler Bağkur statüsünde olacaktı. Aynı kişi borçlanmasını bugün yapması halinde ise borçlandığı günler SSK kapsamında sayılacak çünkü son 7 yıl içindeki SSK statüsünde çalışması temel alınmış olacaktır.
Borçlanma Çalışırken Yapılmalı
Prim borçlanması yapmak için önemli bir nokta borçlanmayı çalışma esnasında yapmaktır. Borçlanma için yapılacak ödemeler gelir vergisinden indirim hakkı sağlanıyor. Fakat gerek kamu gerekse de özel sektör çalışanlarının vergi indiriminden yararlanmaları için borçlanmanın mutlaka çalışma esnasında yapılması gerekiyor. İşten ayrıldıktan sonra yapılan borçlanmalar için vergi indiriminden yararlanmak mümkün olmuyor.
Aynı şekilde hangi aylarda borçlanma yapılacağı da önem taşıyor. Öncelikle konuyla ilgili borçlanma primlerinin asgari ücrete göre belirlendiğini bilmek gerekiyor. Asgari ücret daha önceleri Ocak ve Temmuz aylarında artıyorken, son yıllarda yıllık olarak artış oranı söz konusu. Her yıl Ocak ayında artan asgari ücret, Ocak ayında artış yaşadığı için ücret enflasyon yüzünden ilerleyen aylarda erimeye maruz kalıyor. Bu yüzden aşınmadan yararlanmak ve ertesi yılın da prim artışından etkilenmemek adına borçlanmanın Ekim ve Aralık ayları arasında yapılması daha büyük bir avantaj sağlıyor.
Prim Eksiği Yoksa Borçlanılmamalı
Prim borçlanması yapabilmek için borçlanmanın temel noktasına vurguyu içeriyor. Borçlanma, prim eksiğinin tamamlama konusunda önemli bir hak sağlıyor fakat bu hak geçerli diye her durumda borçlanma yapmaya gerek kalmıyor. Eksik prim günü bulunmadığı durumlarda emekliği aylığının yükseltilmesi amacıyla borçlanma yapmak herkes için fayda sunmuyor. Bazı durumlarda borçlanmanın maliyeti sağlayacağı getiriden çok daha fazla oluyor. Özellikle 2000 öncesinde çalışma süresi fazla olanlar, prim günleri eksik değilse, borçlanma yapmadan emekli olmalıdır. Eğer borçlanma yaparlarsa ödeyecekleri maliyet çok daha yüksek olacaktır.
Bunun yanında kamuda çalışanlar için de doğum ve askerlik borçlanması hakları bulunuyor. Borçlanılan süreler hizmet yılı olarak ekleniyor ve böylece emekli olmak için yaşlarını uzatmaya gerek kalmıyor. Yapılan askerlik ya da doğum borçlanması ile birlikte kamu çalışanları da emeklilik yaşları geldiklerinde emekli olma hakkı elde edebiliyorlar.
[…] olduktan sonra da çalışmaya ekonomik zorluklar yüzünden devam ediyor. Bu kesimin bir kısmı sosyal güvenlik destek primi SGDP ödeyerek çalışırken büyük bir kısmı ise sigortasız olarak […]