ÇÖZGER-Çocuklar için Özel Gereksinim Raporu Nedir

18 yaş altı özel gereksinim ihtiyacı olan çocuklara sağlık, özel eğitim,  rehabilitasyon, sosyal hak, ekonomik hak ve hizmetlerden yararlanabilmesi için T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş   Devlet Hastaneleri ve Şehir hastanelerin Sağlık Kurulu Birimi tarafından verilen raporlara Çözger Raporu deniliyor. Çözger Raporu 2019 yılından bu yana  18 yaş altı çocukların engelli raporları yerine kullanılan raporlardır.

ÇÖZGER’ e kimler Başvurabilir ?

Çocuklar için terör kaza ve yaralanmaya bağlı durum bildirir raporu alınması durumudur. Çocuklar için Özel Gereksinim Raporu ile ilgili resmi yönetmelik 20 Şubat 2019 da çıkarılmış ve hangi hastanelerin yetkilendirileceği ile ilgili detaylar açıklanmıştır.

Bu Yönetmeliğe göre Terör, Kaza ve yaralanmaya bağlı patolojik durum oluşmuş çocuklara Çocuk Özel Gereksinim Raporu verilmektedir.

ÇÖZGER Başvurusu Nasıl Yapılır ?

Çözger Raporunu sadece Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmiş ve yetkilendirilmiş devlet hastaneleri verebilir. ayrıca ÇÖZGER raporu verebilecek hastanelerde ÇÖZGER için zorunlu hekim branşlarının da görev yapıyor olması gereklidir.

Çocuk Özel Gereksinim Raporunda aşağıdaki listede bulunan branşlardan en az 4 tanesinin olması gerekir. çocuğun rapor durumunu sadece tek branşı ilgilendiriyorsa, aynı branştan 3 doktorun raporu hazırlaması gerekir.

• Çocuk sağlığı ve hastalıkları Pediatri uzmanları ya da yan dal uzmanları,
• Göz Sağlığı ve  hastalıkları uzmanı,
• Kulak burun boğaz KBB hastalıkları uzmanı,
• Çocuk Cerrahisi uzmanı,
• Çocuk Nörolojisi uzmanı,
• Ergen ve Çocuk Ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanı,
• Fiziksel tıp ve rehabilitasyon  FTR uzmanı,
• Ortopedi  uzmanı.

Ayrıca bu doktorlar gerektiği durumda diğer branşlardaki doktorlara da konsültasyon talep ederek (Çocuk Kardiyolojisi Uzmanı gibi ) kurula eklenmesini isteyebilirler.

eğer Konsülde edilecek hekim bulunduğunuz hastanede yok ise o hekimin bulunduğu en yakın sağlık kuruluşluna sevk edecektir.

ÇÖZGER Başvuru Dilekçesi

Çözger Başvuru yapmak için bulunduğunuz il ya da ilçenin devlet hastanesi  Sağlık Kurulu Biriminden randevu almanız gerekir.  Sağlık Kurulu biriminde başvuru için muhtemelen matbu (hazır) bir dilekçe örneği bulunur. Bu hazır dilekçeyi doldurmanız gerekir. Dilekçedeki durumunuza göre Sağlık Kurulu Birimi kayıt işleminiz yapacak ve ilgili doktorlara yönlendirecektir. Başvuru esnasında özel gereksinim raporu alınacak çocuğunda bulunması gerekir.

ÇÖZGER Rapor Hakları nelerdir ?

Özel Gereksinim raporu olan çocukların ailesi ve kendisi için çeşitli hakları mevcuttur. Bu haklar özel gereksinim raporu olan çocuğun yaşam standardıtını yükseltmek, toplumsal eşitliği sağlamak ve aynı zamanda farkındalık yaratma amacıyla verilmiştir.

1-Eğitim Hakkı (Rehberlik Araştırma Merkezi , Özel Eğitim kurumlarında eğitim gören öğrencilerin özel eğitim ücreti devlet tarafından karşılanmaktadır.

2-Evde Bakım Ücreti (Aile ve Sosyal Hizmetleri İl Müdürlüğü, Sosyal Yardımlaşma vb. başvuru yapılabilir.)

3-Ücretsiz Şehir İçi Ulaşım, Ücretsiz veya indirimli tren (Ağır Engelli ve Tam bağımlı bireylerin bir refakatçisi de ücretsiz ulaşımdan yararlanabilir.)

4-Elektrik, Su, Doğalgaz Faturalarında uygulanan indirim.

5- Vergi İndirimi (İl vergi dairesine başvuru yapmanız gerekir.)

6-Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) istisnalı araç alımı. ( Ücretli işlemdir. Her sene Sağlık Bakanlığı fiyat tarifelerine göre güncellenir.)

Yukarıdaki haklardan yararlanmanın belli koşulları vardır. Bu koşulları için ÇÖZGER’in  gereksinim düzeyleri ve oranlarına göre Bakanlıklarca karar verilmektedir.

Özel  Eğitime ihtiyacı olan bir çocuğum var, Ne yapmam gerekiyor?

Yetersizlikten etkilenmiş bir çocuğunuz varsa veya böyle bir şeyden şüpheleniyorsanız, öncelikle çocuğunuzun okulunda bulunan rehberlik servisine başvurmalısınız.  Yapılan inceleme ve görüşmeden sonra gerekli duyulursa konu hakkında bir rapor hazırlanarak RAM yani Rehberlik Araştırma Merkezine gitmenizi söyleyecektir.

Eğer bulunduğunuz il, ilçede RAM yoksa sizi direkt hastaneye yönlendirebilir. Bu evrak ile  Hastane Sağlık Kurulu Birimine Başvurmalısınız. . yalnız randevu almadan önce telefon tyada yüz yüze görüşerek işlemlerin nasıl ilerleyeceğ hakkında bilgi almanız faydanıza olacaktır. çunku hastanelerin çalışma proseduru birbirinden faklıdır. kimi hastane direk randevu ile çocuk psikiyatristine ve çocuk gelişimciye randevu açarken, bazı hastanelerde oncelikle ilgili psikiyatri doktoru ile görüşmenizi isteyebilir.

ÇÖZGER Raporu Gereksinim Düzeyleri ve Oranları

• Özel gereksinim var (ÖGV): %20-39

• Hafif düzeyde özel gereksinim var: %40-49
• Orta düzey özel gereksinim var: %50-59
• İleri düzeyde özel gereksinim var: %60-69
• Çok ileri düzeyde özel gereksinim var: %70-79 (Ağır engelli olduğu kabul edilir)
• Belirgin düzeyde özel gereksinim var (BÖGV): %80-89 (Ağır engelli olduğu kabul edilir)
• Özel Koşul Gereksinimi var (ÖKGV): %90-99 (Ağır engelli olduğu kabul edilir)

 

Rehberlik Araştırma Merkezi (RAM) nedir?

Çocuğunuzla ilgili özel eğitim ( zihinsel yetersizlik, otizm, görme kaybı, işitme kaybı, bedensel yetersizlik vb. ) veya rehberlik ve psikolojik danışmanlık konularında yardıma ihtiyaç duyulduğunda başvurulabilecek Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı ücretsiz destek   veren bir kurumdur.

Rehberlik ve Araştırma merkezlerinde, Rehberlik ve Psikolojik Danışma ve Özel Eğitim Hizmetleri bölümleri bulunur.

Rehberlik ve araştırma merkezlerinin tarama, inceleme, tespit, teşhis, öğrenci tanıma gibi çalışmalarında kullanabilecekleri çeşitli yetenek, zekâ ve standart başarı testleri; kişilik, tutum, meslekî ve akademik benlik, gelişim, öğrenci davranışlarını değerlendirme gibi ölçekler; ilgi envanterleri, problem tarama envanterleri, kontrol listeleri, anketler ve benzeri ölçme araçları bulunur.

Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinin hizmetlerinden şahsi başvuru ( öğrenci ise velisi ile birlikte) yapan kişiler ya da okul veya ilgili kurum ve kuruluşlardan gönderilen öğrenciler ve bireyler yararlanabilir.

Rehberlik ve Araştırma Merkezi’nde yapılan görüşme sonucunda çocuğumun bir yetersizliği tespit edildi, ne yapabilirim ?

Rehberlik ve Araştırma Merkezi çocuğun yetersizlik türüne uygun olan, devlet bünyesinde olan özel eğitim kurumuna yönlendirmesini yapacak olup bu eğitime destek veren Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezleri’ nde bulunmaktadır.

Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerinden nasıl faydalanabilirim ?

Bu merkezlerden eğitim alabilmek için  “ Çocuk Psikiyatrisi”  bölümü olan bir devlet hastanesinden alınmış  “ÇÖZGER (Çocuklar için Özel Gereksinim Raporu)”  ile birlikte Rehberlik ve Araştırma Merkezi’ne başvurmaları gerekmektedir. Rehberlik ve Araştırma  Merkezi’nde bu rapora uygun olarak “Rehabilitasyon Merkezinde” eğitim alabilmesi için destek eğitim raporu düzenlenmektedir.

ÇÖZGER Raporu Sorgulama Nasıl Yapılır ?

Çocuk Özel Gereksinim Raporunun başvurusu yapıldıktan sonra , ilgili hekimler değerlendirme yapacak ve kararın yazılması için sağlık kurulu raporlama birimine göndereceklerdir. Sağlık Kurulu Başkanının Onayı ile karar kesinleşecek ve evraklar hazırlanıp sisteme girilecektir.

Burada önemli husus ilgili hekimlerin raporu elden değil sistemden e imza ile online olarak imzalaması durumudur.  Sağlık Kurulu Başkanı da E İmza il e Özel Gereksinim Raporu’nu imzaladıktan sonra Başhekim tarafından onaylanacak ve sisteme ÇÖZGER raporu Sorgulama için kayıt edilmiş olacaktır.

Çözger rapor sorgulama işlemini bu aşamadan sonra e nabız ya da e devlet üzerinden yapabilirsiniz.

bazı hastaneler Çözger rapor sorgulama yapılması için tarafınıza işlemlerin tamamlandığına dair SMS göndermektedir. Fakat bu SMS resmi bir anlam taşımamaktadır. Resmi Evrak E-Devlet’ te bulunduğundan gizlilik çerçevesinde ilgili tüm kurum ve kuruluşlarla paylaşıma açılır.

ÇÖZGER Raporunun Geçerlilik Süresi Ne kadar ?

Çocuk Özel Gereksinim Raporunun geçerlilik süresi, sürekli veya süreli olarak ayrılır.

Eğer çocuktaki gereksinim belli bir süre içinde tedavi, cerrahi işlem yada rehabilitasyon ile geçebilecek ise bu durumda süreli rapor verilecektir.

Bu durumda süre sonunda çocuk Özel Gereksinim Raporu geçersiz kalacak, ve ihtiyaç durumunda tekrar başvurmanız gerekecektir.

Sürekli Olan Çözger Raporu ise çocuk 18 yaşını doldurmasının ardından geçerliliğini yitirir. bu durumda Eğer gerekiyorsa yetişkinler için Engelli Sağlık Kurulu Raporu alınmalıdır.

Aynı Şekilde eğer çocuğun patolojik durumu hayat boyu iyileşmeyecek ise bu durumda surekli olarak rapor düzenlenir. bu rapor ömür boyu geçerli olmasına rağmen Çocuk Özek Gereksinim Haklarından faydalanmak istediğiniz kurum ve kuruluşlar 10 yılda bir tekrar rapor talep edebilirler.

ÇÖZGER Raporu Çocuğumun Kariyerini etkiler mi ?

Ailelerin en çok merak ettikleri ise özel gereksinim raporu alan çocuklarının ehliyet, askerlik, evlenme gibi durumlarda hayatı boyunca problem çıkıp çıkmayacağı konusudur.

Bunun ile ilgili birçok olumsu örnek olması aileleri bu haktan faydalanmakta çekinir hale getirmiştir.

Unutulmamalıdır ki bu rapor çocuğunuzun eğer özel gereksinim ve desteğe ihtiyacı varsa bunun zarar fayda verimlilik değerlendirilmesinin iyi yapılması gerekir.

Bilindiği Üzere Ülkemiz de E-NABIZ sistemi vardır ve bu sistem günlük olarak güncellenmektedir.  her hâlükârda herhangi bir sağlık kuruluşuna başvurunuz anında Bakanlık E NABIZ sistemine kayıt olacaktır ve buradaki veriler çok özel bir durum olmadığı, mahkeme ve doktor kararı olmadığı surece SİLİNEMEZ ve DEĞİŞTİRLEMEZ ler.

ÇÖZGER raporu aldığınızda rapor doktor tanısı ve tedavileriniz sisteme yazılacak ve Türkiye Cumhuriyeti’nde bulunan tüm sağlık kuruluşlarında yetkili (yetkiliden kasıt sadece muayene olduğunuz doktor ve ilgili sağlık personelleri) kişiler tarafından görülebilecektir.

Çocuk Özek Gereksinim Raporu – ÇÖZGER de aynı şekilde sisteme yazıldığından bu şekilde görülecektir.

Fakat bu rapor almasanız bile böyledir. ÇÖZGER Raporu almadığınız ve Özel Gereksinime ihityacı olan çocuğunuzu hastaneye her götürdüğünüzde teşhis ve tedavi bilgileri sisteme düşeceğinden çok fark yaratmayacaktır.

ÇÖZGER Raporu İPTAL Edilebilir Mi?

Çocuk Özel Gereksinim Rapor hazırlanmış ve kararı çıkarışmış ise Ulusal Engellilik Bilgi Bankasına bu rapor işlenir.

Buradan sonra raporunuz kesinlik kazanacağından iptal ettirmek bayağı zorlu bir süreçtir. Çıkan raporun doğru olmadığını düşünmüyorsanız sağlık kurulu raporu nda  olduğu gibi 1 Ay yani 30 takvim günü içinde  itiraz etmelisiniz .

Kurumlar tarafından yapılan itirazlarda ise süre kontrolu yüktur. kurumlar gerektiği durumlarda süreye bakılmaksızın Rapora itiraz yapabilirler

Burada dikkat etmeniz gereken önemli bir husus ise itirazı hastaneye değil bulunduğunuz ilin sağlık müdürlüğü ya da ilçe sağlık müdürlüğüne yapmanız gerekir.

uygun bir dilekçe ile rapora itiraz sebebinizi açıkça yazıp dilekçenizi İl Sağlık Müdürlüğü’ne teslim etmelisiniz.

İtiraz işlemlerinin nasıl yapıldığı ile ilgili detaylı bilgiye bu yazımız ile ulaşabilirsiniz (Tıkla)

ÇÖZGER tekrar Raporu Ne zaman Alınabilir ?

Çocuk Özel Gereksinim raporu kesinleştiği tarihten itibaren çocuğun durumunda olumlu ya da olumsuz  olarak değişim varsa bu durumda rapor tarihinden itibaren 6 ay sonra yeni rapor talebinde bulunulabilir.

ÇÖZGER Raporu ile ÖTV indirimi alabilir miyim ?

Çocuklar için özel gereksinim raporunun amacı çocuğun durumunun belirlenmesi açaısında alınır. burada rapordaki tanımlamalar çok önemlidir

“Çok ileri düzeyde Özel Gereksinimi Var”, Belirgin Özel Gereksinim Var”, “Özle Koşul Gereksinimi Var” şeklindeki yada bunların kısaltması olan ifadeler ilgili kişinin yani çocuğun ” ağır engelli” olduğunu belirtir. ve Özel Tüketim Vergisi ÖTV indirimi ile diğer vergi indirimlerinde bu ifadelere göre işlem yapılır. Burada işlem Defterdarlık tarafından yapılıp değerlendirilmektedir. raporun türüne göre vergi indirimi alıp alamayacağınız defterdarlığa evrakların tesliminden sonra belli olacaktır.